Jan's colum

Jan's colum

 

Tradities bij het openen of sluiten van de boom

 

  De opening van het schietseizoen begint meestal rond Pasen .Het zogenaamde openen van de boom

  De sluiting van het schietseizoen eindigt meestal rond de eerste zondag in oktober, Het zogenaamde Sluiten van de boom.

  De dag begint altijd met een Eucharistieviering in de Parochiekerk St. Jan en dit in Gildetenue.   

  Momenteel is het nu zo; Beide gilden, St. Joris en St. Mauritius gaan gezamenlijk naar de kerk daar ook zij dezelfde traditie                                hebben maar zij wel graag hun regels aan ons willen opleggen en wij zeggen ,och we zien wel.   

  De twee gilden vertrekken ieder van hun gildelokaal en wachten voor de kerk op elkaar en trekken gezamenlijk naar binnen

  Door een van de gilden wordt door de Vaandrig 3x op de gesloten kerkdeur gebonkt  waarna de priester de kerkdeur opent.

  Afspraak is gemaakt een keer St. Joris en de andere keer St. Mauritius aan de deur klopt.

  Ook met de lezingen is dat zo geregeld en het offeren op de trom is nog een  heikel punt St. Joris offert 2x op de trom en Mauritius maar 1x.

Voorheen was het altijd met zilvergeld  nu met een Euro die we van te voren van de Deken - Penningmeester ontvangen hebben.

  Ook de gildegroet tijdens Consecratie wordt bij toerbeurt geregeld en de tamboers van beide gilden begeleiden de Vaandrig.,

In het kort komt het hier op neer de ene keer wordt alles geregeld door St. Mauritius en andere keer door St. Joris

De collecte voor de gelovigen wordt ook gedaan door twee leden van de gilden de vaste collectanten van de kerk hebben dan een vrije dag

Na afloop van de viering gaan de gilden met slaande trom zoals dat  heet naar buiten waar de vendeliers door beide gilden de vendelgroet wordt gebracht en nadien elk gilde zijn weegs gaat

Gilde St. Mauritius naar haar gildelokaal aan de Fabrieksstraat waar ijverige gildedames e/o heren die slecht ter been zijn maar rappe handjes hebben de broodjes besmeert en koffie klaar hebben staan.

Daarna vangt de wedstrijd aan er wordt op 3 houten vogels geschoten , zo wil traditie , maar meestal zijn het maar doodgewone houten blokken.

Volgorde van schieten wordt door loting bepaald

De eerste prijs is de middelste vogel .Ten overvloede nog vermeldt; degene die op de verkeerde vogel schiet moet daarop blijven schieten.

De tweede prijs is de vogel het dichtst bij de kerk .In ons geval de linkse vogel tenzij men de kerk verplaatst heeft.

De derde prijs is uiteraard de derde vogel.

Aanschaf van de prijzen van Boom Openen en Sluiten worden voor het boom openen ingekocht .Het was traditie dat er zes tin prijzen ingekocht werden en moesten aanwezig zijn bij het boom openen. Wij zijn er later van afgestapt omdat er geen tin prijzen te koop waren of veel te duur. Het bestuur heeft in alle wijsheid toen besloten op aanschaf van tinnen borden over te gaan en zouden als wisselschild gebruikt worden……maar het graveren moesten de winnaars zelf betalen en dat viel niet zo goed ,een prijs winnen en nog zelf betalen. De eerste wedstrijden duurden lang, zeer lang, tot men begreep waar de schoen wrong en werd het besluit rap terug gedraaid en zo gaat het nu al jaren zo tot ieders tevredenheid. Deelname aan deze wedstrijd is verplicht op boete vast te stellen door Bestuur

Dit zijn zo’n beetje de tradities van het boom openen en sluiten

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw









Tradities  bij een huwelijk


Als een gildelid gaat trouwen gaat het gilde in vol ornaat naar de Eucharistieviering  en nadien naar de receptie en geeft een passend cadeau. Maar als twee gildeleden trouwen van verschillende gildes dan gaan beide gildes naar de kerk en receptie Maar als de gildes o0ok nog vriendschapsbanden hebben met een ander gilde dan komen die ook. Nou dat hebben we meegemaakt,Onze dochter trouwde met Jan Kloks, je weet wel van Hof van Holland. Het feest was op de Nieuwe Hoef alles geheel in stijl ,je weet niet wat je ziet,De Belgen komen Nederland veroveren Drie gildes kwamen samen door de bossen aangemarcheerd werkelijk met vliegend vaan en slaande trom prachtig gezicht  In een mum van tijd was de plaats veroverd en werd er feest gevierd. Maar ik heb die dag ook iets geleerd .Hoe krijg je na verloop van tijd die lui allemaal de deur uit?? Heel eenvoudig; Hoofdman van St Joris had een paar maal geroepen maar er was in die massa geen beweging in te krijgen Heel eenvoudige oplossing ;Zet een paar tamboers binnen en binnen een paar minuten stond alles buiten ook zij die harstikke doof waren  Daar komt natuurlijk ook het gezegde vandaan; iemand naar buiten trommelen ,of heb ik het verkeerd voor?? De afmars ging redelijk goed men was natuurlijk in een overwinningsroes en liepen niet meer zo recht .Jos van Laarhoven zei nog tegen mij ,Jan zo kwamen ze ook  terug van de tachtig jarige oorlog. Ik geloof dat goed! Werkelijk het was een mooi feest.

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw

Tradities m.b.t. behulpzaamheid

 

De Gilden zijn van huis uit een hulpverlenende instantie vooral in tijden van nood,zoals vroeger toen door rondtrekkende roversbenden en rabauwen het land onveilig werd gemaakt.

Maar ook bij ziektes van mens en vee, brand of ander onheil werd door gildes veel steun verleend.

Och, daar werd niet zoveel over gesproken men kan het nu nog in oude kasboeken terug vinden als het geld had gekost want dat moest secuur worden bijgehouden.

Maar om het dichter bij huis te blijven ,Het is bij ons gilde gebeurd| Het was crisistijd ,ik heb het over 30er en 40er jaren.

Er waren leden die hun contributie of gelaggeld niet meer konden betalen. en werd de contributie door een meer vermogende op zich genomen. 

Met andere woorden ;Niemand hoeft voor het gilde te bedanken omdat hij niet aan zijn financiële verplichtingen kon voldoen. Niemand,alleen Toeziend deken wist van de hoed en de rand en dit blijft zo||Kerstpakketten,Boetes van het niet nakomen van bepaalde taken onwelvoeglijke taal (ik bedoel vloeken) werd de boete aan de gildeheer als opbrengst  geschonken .Het z.g Kaarsengeld kon de pastoor kaarsen kopen voor op het altaar.

Tja ,Hulpvaardigheid staat bij ons hoog in het vaandel.

Er schiet me nog iets te binnen al werd deze hulpvaardigheid niet zo gewaardeerd Wij;Ons gilde dan,  waren op een gildedag en stonden bij zo,n drankeiland te wachten op onze bestelling toen een dorstige gildebroeder aan kwam lopen en riep ‘”  Mag ik 15 pilskes’’  maar hij werd net zo vlug terug geroepen dat hij moest komen schieten Iedereen weet dat als men moet schieten onmiddellijk moet komen anders is je beurt voorbij .Nou daar stonden dan die 15 pilsjes en mijn maat die bij mij stond  zei “die pilsjes zijn ze vergeten ik drink ze op. Ik van mijn kant ;Jongen dat kunde niet maken> Nou ik wel . gaf hij als antwoord en hij dronk ze alle 15 onmiddellijk op Ik stond verbijsterd. Maar nu kun je zien wat een vent is en wat hij kan incasseren Hij trok zijn jas recht en liep Linéa recta dwars over het veld kaarsrecht naar de toiletten .Maar de schutter inmiddels teruggekomen Vroeg verbaast waar zijn mijn pilsjes en ik behulpzaam natuurlijk riep ;Daarginder die lange met die zwarte jas aan|   er liepen zo’n 500 gildebroeders met zo,n jas aan het hielp dus niet veel maar ik was toch behulpzaam??niet??

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw

Traditie over het standaardvaandel

 

Voor veel mensen is het een raadsel waarom een Standdaard op een broek lijkt .Kijk ,het zit zo: In vroegere jaren toen ridders nog op paarden door de wereld trokken om het arme volk van draken te verlossen en maagden te redden zaten deze mannen als boontjes in een conservenblikje op hun paard en stormden op de deugnieten af, Men begrijpt wel dat was zweten en als men dan ,s avonds terug kwam in de tent ,vlug hun werkpak uit (harnas) en andere kleren aan en hingen deze te luchten zo ook die broek die zij aan hadden .Maar het had nog een ander doel:Iedereen kon zien of die ridder thuis was,Want zonder broek ga je toch niet de deur uit? De soldaten zeiden dan:Ridder Jan is thuis hij heeft hard gewerkt dat kun je dan ruiken aan de zweetlucht

Maar nu een serieuze zaak: Waarom is ons Vaandel zoals hij is .Daar is ook heel aan vooraf gegaan ! Op de eerste plaats dat vaandel heeft een gildelid ons geschonken en kostte destijds veel geld en de Schenker wilde absoluut onbekend blijven.

Op een vaandel hoort geen tekst te staan;waarom niet? De mensen in vroegere tijden konden niet lezen of schrijven je moest aan de afbeelding kunnen zien waar men achteraan liep

Ons vaandel is van goudkleurige Chinese zijde gemaakt In het hart van het vaandel staat St. Mauritius afgebeeld met zijn lans omhoog,let op St. Joris staat met de lans omlaag gericht Het vaandel is omzoomt met rood en witte blokken van de Brabantse vlag Dus deze groep komt uit Brabant ,logisch toch?

St. Mauritius is gevat in een rode cirkel dat rode is een teken van martelaarschap zo als we misschien allemaal weten Mauritius is met 6000van zijn soldaten de kop afgehakt om dat hij weigerde om tegen andere Christenen te vechten.Vroeger was men niet zo zuinig op hun personeel

Maar nu kwam het probleem ;Men wilde de tiara van de paus links boven plaatsen maar dat ging niet door het gilde had ook toestemming van het Koningshuis om het wapen van toenmalige Koningin Juliana te voeren dit was een groot voorrecht maar dan moest het wapen zo dicht mogelijk bij de stok gevoerd worden dus links op de vlag en dus de tiara rechts Die zwarte raaf was het wapen van deBisschop Mgr. Bluyssen en mocht dus linksonder naast de stok en dan bleef er een plaatsje over en deze was voor Goirle (Het hoofd van een man op een schotel) zoals het officieel beschreven staat Bij ons is het gewoon Jan Kopaf en je ziet wel de strijd tussen de Wereldlijke en Kerkelijke macht wordt zelfs op ons vaandel uitgevochten Je moet het wel weten!!

Dat grote rode kruis is het z.g. Mauritiuskruis met op elke poot drie bolletjes . Dus al zou Mauritius er niet opstaan dan kan elk bestudeerde mens ,al kon je niet lezen of schrijven weten die lui komen uit Goirle

 

Dat was het zo beetje

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw









verloren traditie

Drie Koningen zingen


Vorige keer was ik nog vergeten te vertellen dat ons gilde vroeger ging Driekoningen zingen .Het geld dat we hier mee ophaalden was bestemd voor Pater Kees Fouchier  die in Chili zijn missie had Het lied dat wij zongen was " Wij komen te samen"maar dan met aangepaste tekst zodat men ook meteen kon horen en wist waarvoor we kwamen .Daar hebben we nog zangles voor gehad . 3 leden gingen verkleed als koning maar het gaf altijd nogal voeten in de aarde, want wie moest de zwarte koning zijn .?Was dat geregeld dan werd hij met veel hartstocht zwart gemaakt zodat hij na een week zijn oren nog niet schoon had maar ook het Bestuur ging mee . In vol ornaat We haalden destijds veel geld op maar we kwamen pas als er een afspraak was gemaakt .Zo ,dat het huis goed vol zat .Ook gingen we naar de Burgemeester,Pastoor en Beschermheer en de toevallige verjaardagen op die dag .Soms kon Pater Kees 800 gulden op zijn rekening krijgen die hij met dank aan nam en met Kerst stuurde hij weer een kaartje met vermelding wat hij met het geld gedaan had

We hebben zelfs voor ministers gezongen .Onderschat ons niet. Wat denk je van Minister Hirsch Ballin of wat denk je Ger Leers?? En voor de Goirlese huisartsen . Maar ja ,de alcoholwet heeft ons de das omgedaan want overal kregen we een drankje en hoe later op de avond hoe schôônder het gezang . Maar het mocht niet meer. Maar op een gegeven moment ,Pater Kees liet niets meer van zich horen iedereen vroeg zich af;Leeft hij nog?? Niemand van de leden kende hem en zakte de animo bij onze leden om nog te gaan zingen en zo is deze traditie een stille dood gestorven .

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw


 

 

 

 

 

 

 

 

 

Traditie: Verloren Maandag .

 

Dit is altijd de maandag na Driekoningen. Jaren terug was het de gewoonte of beter traditie dat de Middenstand hun rekeningen inden die men zoal uit had staan bij de klanten .Ook de boeren huurden knechten en meiden in en de onderhandelingen werden afgesloten met een borrel. zo ook als men geronseld werd voor het leger,dit terzijde Men begrijpt wel als men veel af moest rekenen of contracteren men niet meer zo fris was om te werken , vandaar Verloren Maandag , Bij ons gilde vindt men daar nog iets van terug ,

Bij de opening van de vergadering worden drie Onze Vaders en Weesgegroeten gebeden voor overleden leden door de Vaandrig .

Als wij tijdens de Jaarvergadering stemmen over het blijven bij de Kastelein en bij goedkeuring van de kastelein hij een paar rondjes weggeeft .Dit kennen wij niet meer daar we een eigen gildelokaal hebben .

Deze avond worden ook het vaandel en standdaart gepacht.Dit wordt per opbod gedaan de hoogste bieder mag hem het komende jaar dragen Bij sommige gilden is het zo dat het vaandelpachten een familieaangelegenheid was dit ging over vader op zoon etc en reeds een paar honderd jaar in de familie is .Ook de uitbetaling aan de pachter geschiedt die avond ,Het altijd heeft veel voeten in de aarde want als degene die gepacht heeft zelf het vaandel of standdaart niet kan dragen hij een vervanger moet zoeken die op zijn beurt ook uitbetaald moet worden Meestal geeft de onderpachter zijn geld terug aan de pachter en deze op zijn beurt aan de Dekenpenningmeester Dit gaat altijd met grootse en gulle gebaren .Veel gedoe ,alleen veel werk voor de Deken , hij moet dit allemaal in de boeken verwerken.

Dekenpenningmeester geeft ook een financieeloverzicht ,valt dit gunstig uit mag hij tracteren uit de kas, zeer gunstig ,dan royaler !! het is dikwijls een vrolijk gekissebis want leden zien het altijd gunstiger dan de Deken zelf.

Dan ook nog de contributievaststelling meestal een mededeling dat deze weer met een paar centen omhoog gaat om de kosten te dekken

Ook wordt op deze avond een nieuw bestuurslid gekozen als hij aftredend is .Normaal is het zo asp. bestuurslid begint als Dekenpenningmeester twee jaar later dan Regenddeken maar elke functie mag eenmaal verlengt worden, komt nooit niks van uit men is al blij als iemand in het bestuur wil zitten en Hoofdman moet voor zes jaar maar nooit twee bestuursleden tegelijk aftredend.. Die avond wordt door Hoofdman ook het jaarverslag voorgelezen over zaken die goed of fout zijn gegaan en wat zijn visie is op het nieuwe jaar .

Na afloop van de vergadering nog even gezellig nakaarten en dan naar huis en zeggen dat het weer zware avond was.

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw








Eet tradities


Wel het zit zo; De eerste beschermheren waren directeuren van Textielfabrieken Peynenburg te Goirle en deze waren fervente jagers ,maar of het goede schutters waren viel te betwijfelen want de drijvers die de konijnen e.d. opjoegen vreesden dikwijls voor hun leven als een van de jagers de verkeerde richting opschoot. Dit weet ik nog van verhalen van oud werknemers die in latere jaren collega’s werden op het gasfabriek Maar met Kerstmis dan werden een aantal hazen bij de kastelein waar het gilde gevestigd was binnen gegooid en de kasteleinse kon gaan bakken. O ja en de kastelein kon geen lid worden van het gilde maar hij was wel blij met het gilde want dat waren goede verteerders.

Gebakken spek op Teerdag ;Vroeger was het de gewoonte ,trouwens in elk huishouden, werd Zondagsmorgens na de H. Mis als iedereen dan thuis was gebakken spek gegeten ,Moeder deelde het spek uit en iedereen met stuk brood lekker soppen in de pan .

Zo ook bij het Gilde; Eerst allemaal naar de H. Mis daarna eten en net als thuis brood met gebakken spek .Daarna gaan schieten en tevens werd de Toeziend Deken dringend verzocht de gildeleden op enkele consumpties te trakteren en de prijzen bekent te maken en wie de beste schutters waren . Deze tradities zijn al van de heroprichting in gebruik.

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw








Tradities van het gilde


Zoals je weet ken het Gilde St. Mauritius verschillende tradities B.v Als een Gildelid verhuist dan helpen alle gildebroeders en zusters mee om het lid met zijn inboedel naar zijn nieuwe adres te brengen Dit hebben we al diverse keren gedaan o.a Anita en Jan Kloks die in Emmen Woonden en naar Nieuw Weerdingen verhuisden Dit is een afstand van ruim 200 km maar zij kwamen met 10 man en vrouwen helpen s avonds was iedereen doodmoe maar het kwam voor elkaar Maar er zijn natuurlijk ook leuke kanten aan dat helpen. We hebben ooit een gildelid verhuist door een scheiding moest hij zijn bungalow verlaten en ging naar een veel kleinere woning zo klein dat lang niet alle meubels geplaatst konden worden Wat was nou het geval: In de Hal stond een grote tafel met een enorme betonnen voet met een zware glasplaat als tafelblad. Niemand kon er iets mee doen maar ja dat ding moest er uit Och zei Jos dan wil ik dat blad wel, zo gezegd zo gedaan dat blad met 4 man getild en weg gebracht. Maar dan stond die betonnen voet daar nog. Iemand van ons kwam op een helder idee weet je wat ?We maken een diepe kuil en rollen hem daar in ook zo gezegd zo gedaan , kuil dicht en een pilsje wel verdient Paar meer .Men zat zo wat te kletsen ,Kwam de vraag; Jos wat doe je met die glasplaat? Nou ,zei Jos ik denk dat ik er een tafel van maak ! Je snapt wel dat er een hoop kabaal ontstond ,Had je dat niet eerder kunnen zeggen? Met alle krachten die men op dat moment nog had werd de voet weer uitgegraven en naar Jos gebracht Ook hebben we wel eens een appartement leeg gehaald .Daar kregen we bepaald bedrag voor en de spullen die er nog waren mochten we verkopen van dat verkopen kwam niet veel van terecht maar het geld kwam goed van pas want we hadden nogal wat onkosten aan het gildelokaal.

Dit waren maar een paar voorbeelden over het verhuizen van een gildelid .Bij ons zijn geen boeren die in hun traditie een boerenovertrek maken Wij vullen het op deze manier in ,het gaat om elkaar helpen of bij staan

 

Met gildegroet,

Jan v/d Louw